Roszpunka (nazywana również roszponką, raszpanką czy rapunkułem) to roślina przypominająca swoim wyglądem sałatę o bardzo małych liściach. Jest powszechnie uważana za jedną z sałat, choć botanicznie rzecz biorąc, nie należy do rodziny tych roślin. Na tle innych sałat wyróżnia się przede wszystkim swoimi właściwościami oraz składnikami odżywczymi dlatego też od dłuższego czasu jest bardzo popularna w polskiej kuchni. Może być wykorzystywana przede wszystkim do kolorowych, wiosennych sałatek, jak również zdrowych koktajlów warzywnych. Trochę historii Roszpunka należy do rodziny kozłkowatych. Jej ojczyzną z której pochodzi jest Europa, ale również tereny Azji Mniejszej oraz Afryka Północna. Roszpunka nie jest rośliną wysoką – jej łodyga ma około 25 cm długości. Liście o łopatkowatym kształcie tworzą rozetę, co sprawia, że roślina ta przypomina swoim wyglądem właśnie wspomnianą już wcześniej zwykłą sałatę siewną. Kwiaty roszpunki mają niebieską barwę oraz są zebrane w główki na wierzchołkach dość rozgałęzionych pędów łodygi. Owoce rośliny są nieregularne i zazwyczaj przybierają okrągły kształt, lekko spłaszczony przy boku. Na świecie pozytywny wpływ roszpunki na zdrowie jest znany od setek lat. Ciekawostką jest fakt, że przez wiele lat w Polsce uważano roszpunkę za chwast i nie korzystano z jej cennych właściwości – zmieniło się to dopiero z początkiem XX wieku, kiedy to roszpunka zaczęła gościć na polskich stołach jako dodatek do potraw. W Polsce występuje zarówno w postaci zdziczałej na siedliskach naturalnych, jak również na polach uprawnych czy przydomowych ogródkach. Roszpunka jest rośliną jednoroczną bądź dwuletnią. Okres jej kwitnienia jest bardzo krótki, jest to przede wszystkim czas od lipca do sierpnia. Uprawa roszpunki jest bardzo łatwa, ponieważ roślina nie ma wysokich wymagań względem warunków klimatycznych czy odpowiedniej gleby. Nie wymaga specjalnego nawożenia oraz jest rośliną względnie wytrzymałą na niekorzystne warunki atmosferyczne. Jeśli danego roku jest bardzo łagodna zima to zbiór roszpunki może trwać nawet cały rok. Roślina ma bardzo krótki okres wegetacji. Zwyczajowo powinno się ją wysiewać od sierpnia do końca września, natomiast plony można zbierać od listopada aż do kwietnia. Właściwości odżywcze roszpunki i korzyści zdrowotne z jej spożywania Roszpunka posiada bardzo wiele cennych dla zdrowia właściwości. Dlatego też warto ją włączyć do swojej diety oraz regularnie spożywać. Wśród właściwości odżywczych roszpunki oraz cennych korzyści dla zdrowia, które płyną z jej spożywania należy wymienić przede wszystkim takie jej zalety, jak: jest cennym źródłem prowitaminy A, czyli beta-karotenu, wspomaga wzrok, zapobiega powstawaniu nowotworów, zapobiega chorobom serca, przyśpiesza opalanie, ma niski indeks glikemiczny, dlatego też jest wskazana dla diabetyków i osób z podwyższonym poziomem glukozy we krwi, idealna dla osób odchudzających się i dbających o odpowiednią dietę, oczyszcza krew z zalegających toksyn i wspomaga proces oczyszczania się organizmu, wspomaga wątrobę, wspiera pracę układu pokarmowego i poszczególnych narządów wewnętrznych, pomaga na zaparcia, ma działanie uspokajające. Roszpunkę do swojej diety powinny włączyć przede wszystkim osoby, które żyją w stanie ciągłego stresu oraz borykają z problemami ze snem czy brakiem koncentracji, ponieważ redukuje stany napięcia oraz wspomaga proces równowagi organizmu. Wskazana jest również przy lekkich zaburzeniach nastroju, które są związane z przesileniem wiosennym czy jesiennym. Ze względu na fakt, że z roszpunki powstaje w organizmie mała ilość kwasu moczowego wskazana jest również dla pacjentów z chorych na dnę moczanową, a z powodu innych jej właściwości również osoby borykające się z chorobą wrzodową żołądka czy dwunastnicy. Wartości odżywcze, witaminy oraz minerały zawarte w roszpunce Wartość energetyczna 100 gramów roszpunki wynosi jedynie 21 kcal, dlatego też jest wskazana dla wszystkich osób, również dla tych na diecie. Porcja 100 gram roszpunki zawiera około 2g białka, 3,6g węglowodanów oraz 0,4g tłuszczu. Roszpunka jest warzywem bogatym w wiele cennych dla zdrowia witamin oraz minerałów. Są to przede wszystkim, takie składniki jak: witamina A – 7092 IU, witamina C – mg, kwas foliowy – 14 µg, tiamina – mg, niacyna – mg, witamina B6 – mg, ryboflawina – mg, fosfor – 53 mg, żelazo – mg, wapń – 38 mg, magnez – 13 mg, potas – 459 mg, cynk – mg, sód – 4 mg. Zastosowanie roszpunki w kuchni Roszpunka ma dość neutralny i lekko orzechowy smak, który zawdzięcza przede wszystkim obecnym w swoim składzie olejkom eterycznym. Dlatego też jest chętnie spożywana i idealnie pasuje do wielu potraw, nawet dla osób, które z reguły nie przepadają za typową sałatą. W kuchni liście roszpunki wykorzystuje się przede wszystkim jako bazę do lekkich sałatek w której może ona odgrywać główną rolę bądź stanowić dodatek. Wykorzystuje się ją również do różnorodnych nadzień warzywnych, a także jako składnik warzywnych mieszanek liściastych. Przepis na zielony koktajl z roszpunki i owoców Składniki na około 3 porcje koktajlu: dwie garści liści roszpunki, 1 kiwi, 1 dojrzały banan, 1 pomarańcza, 1 łodyga selera naciowego, 1 jabłko, sok z połówki cytryny, woda. Kiwi oraz pomarańcze należy obrać ze skóry, podobnie uczynić z pomarańczą. Podzielić na mniejsze części. Do blendera wrzucić wszystkie składniki i dolać trochę wody. Zmiksować dokładnie, aż do momentu uzyskania gładkiej konsystencji. Dolać sok z cytryny oraz wodę, tak aby uzyskać pożądaną gęstość. Koktajl można spożywać bezpośrednio po przygotowaniu lub po jego schłodzeniu w lodówce. Przepis na sałatkę z roszpunką oraz jajkiem Składniki: dużą garść liści roszpunki, 2 jajka, 2-3 ogórki konserwowe, średniej wielkości czerwona cebula, kilka sztuk pomidorków koktajlowych lub pomidorków truskawkowych, pół łyżeczki musztardy, 5 łyżeczek oleju bądź oliwy z oliwek, 1 łyżeczka octu balsamicznego, przyprawy – sól, pieprz, cukier; można również dodać świeże listki bazylii, opcjonalnie – można dodać również innego rodzaju sałatę (na przykład rukolę) bądź świeży zielony szpinak; Jajka ugotować na twardo w osolonej wodzie oraz po przestudzeniu obrać je ze skórki, dokładnie opłukać. Ogórki konserwowe i cebulę pokroić w dość drobną kostkę. Pomidorki przekroić na cztery części (w ćwiartki). Do dużej misy wrzucić umyte liście roszpunki oraz dodać pozostałe składniki – ogórki, cebulę oraz pomidory. Oprószyć do smaku solą i pieprzem. W międzyczasie należy przygotować sos. W tym celu należy wymieszać w szklance ocet balsamiczny, olej bądź oliwę z oliwek i musztardę. Sosem polać sałatkę oraz delikatnie wymieszać. Jeśli sałatka ma być spożyta nieco później (na przykład przygotowując ją na imprezę) warto przygotować poszczególne składniki wcześniej (również sos), ale ich nie łączyć. Przyprawienie solą i pieprzem oraz połączenie sałatki z sosem najlepiej, żeby odbyło się na chwilę przed podaniem. Dzięki temu sałatka nie rozmięknie, a jej składniki nie puszczą zbyt dużej ilości wody.